SZYBKI KONTAKT

ASPEKT - Centrum Diagnozy i Terapii Dziecka i Rodziny

  • ul. Ryżowa 45a lok. 102
    02-495 Warszawa 
  • tel.: 605571268
    (Proszę o sms - oddzwaniam)
  • e-mail: kontakt

Kobiece A-spekty - Blog

2021-12-28
Dysforia Wrażliwa na Odrzucenie
Dysforia Wrażliwa na Odrzucenie
Kategoria:   kobiece a-spekty

Obok licznych trudności współwystępujących ze spektrum autyzmu częstym problemem jest dysforia wrażliwa na odrzucenie (RSD). Dysforia wrażliwa na odrzucenie (RSD) to skrajne reakcje emocjonalne na rzeczywiste lub subiektywne postrzeganie odrzucenia przez innych. Osoba doświadczająca tego rodzaju uczuć jest skrajnie przytłoczona, gdy jest oceniana, osądzana, wykluczana lub krytykowana. W przypadku osób w spektrum dzieje się tak, ponieważ emocjonalność osób w spektrum jest zwykle wysoka. Dlatego, jeśli czują, że są odrzucani lub krytykowani, zwykle czują się znacznie intensywniejsze pobudzenie emocjonalne  niż większość ludzi. Poza tym często osoby w spektrum mają trudność by wejść w relacje z innymi osobami - jak już zaufają i nawiążą relację (dokonają ponadludzkiego - z ich perspektywy, wysiłku by zrozumieć drugą osobę i "rozpoznać" ją), to obawiają się, by ta relacja nie zakończyła się nagle (co jest częstym doświadczeniem osób w spektrum).

Skąd w zasadzie lęk przed odrzuceniem? Doświadczanie nieprzyjemnych emocji - smutku lub złości, gdy czujemy się odrzuceni, jest normalne. To część bycia człowiekiem. W rzeczywistości działa na korzyść naszej zdolności do adaptacji jako gatunku. Niegdyś ludzie żyjący w plemionach koczowniczych by przetrwać musieli żyć w grupach. Z tego powodu ludzie wypracowali szereg strategii, aby pozostać w grupie - nasze zachowanie powinno być dostosowane do plemienia. Jeśli nie - ryzykujemy, że zostaniemy wydaleni, czyli mniej chronieni w obliczu zagrożeń środowiskowych. Niemniej jednak nadal jesteśmy istotami społecznymi. Choć do przetrwania nie potrzebujemy już (czyżby?) całej wioski. Nadal jednak możemy odczuwać ból emocjonalny, gdy stosujemy wzorzec zachowania, który nie jest aprobowany przez innych - a tak dzieje się często w przypadku osób w spektrum.

Gdy doświadczamy silnych reakcji emocjonalnych w sytuacji potencjalnego lub rzeczywistego odrzucenia osoby w spektrum doświadczające dysforii każdy osąd/ocenę odbierają jako porażkę, a sytuacja oceny/osądu jest sytuacją, kiedy cały świat staje w opozycji do osoby ocenianej. Uczucie to może być tak intensywne, że osoba zakotwicza się w wydarzeniu i nie jest w stanie kontynuować codziennych aktywności. Mentalne ruminacje przejmują kontrolę i bardzo trudno jest porzucić negatywne myśli.

Dysforia wrażliwa na odrzucenie nie jest sklasyfikowana w DSM i ICD. Jest jednak realną przypadłością. Obecnie uważa się ją za zaburzenie, które tworzy zestaw objawów, które często są związane z innymi zaburzeniami - w tym spektrum autyzmu.

Każda osoba, która doświadcza odrzucenia, odczuwa je na różne sposoby. Jednak niektóre z najczęstszych objawów to:

  • Gniew.
  • Drażliwość.
  • Agresja.
  • Lęk.
  • Strach przed odrzuceniem.
  • Smutek.
  • Rozpacz.
  • Dążenie do uzyskania zgody innej osoby.
  • Uczucie skrajnego wstydu.
  • Niska samoocena.
  • Poczucie bycia bezwartościowym/niedostatecznie dobrym/odmieńcem.
  • Potrzebujesz kontrolować przerażającą sytuację.
  • Unikanie kontaktów towarzyskich.
  • Objawy somatyczne, takie jak zaburzenia trawienia lub bóle głowy.

Objawy te mogą wystąpić w tym samym czasie co interakcja lub później, po jej zakończeniu. Ponadto nie muszą manifestować się wszystkie w tym samym czasie. Rzeczywiście, są zależne od każdej osoby i konkretnej sytuacji, w której się znajduje.